Biografie

Onlangs is een biografie van Willem Wiegmans verschenen bij Boekscout

Ansichtkaart

Willem (Leendert) Wiegmans werd geboren in Amsterdam op 28 okt. 1892 als zoon van Helena Elisabeth van Hamersveld en Arie Wiegmans.

Over zijn vroegste jeugdjaren is weinig bekend. Het staat echter vast, dat hij zich al op jeugdige leeftijd bezig hield met tekenen en schilderen. Wellicht werd hij hierin gestimuleerd door zijn vader, die - naast zijn werk als boekbinder - het schilderen (vooral met olieverf) als liefhebberij beoefende.

Het oudst bekende werk van Willem is een kopie in waterverf van de Nachtwacht van Rembrandt (50 x 60 cm.), geschilderd "mei 1908 - januari 1909", waaraan hij dus al op 15-jarige leeftijd is begonnen.

Op 12 maart 1910 ontving hij een erg mooi getuigschrift van "atelier de Wed. C.Lindenaar en Vlugt" te Amsterdam (glas-in-lood, glasetsen, koperwerk en mozaïek) nadat hij daar een jaar in de leer was geweest. In aansluiting daarop heeft hij twee en een halve maand gewerkt bij André Vlaanderen, een kunstschilder en ex-tekenleraar aan de Tekenschool voor Kunstambachten te Amsterdam, van wie hij een lovend getuigschrift ontving. Tot halverwege 1911 werkte hij bij Joh. Dokkers te Amsterdam (glas-in-lood), die hem in het getuigschrift "een zeer begaafde jongeman" noemt.

Van huis uit was hij Protestant, maar na een periode van 'zoeken' (hij noemde zich 'vrijdenker') is hij overgegaan tot het Katholicisme. Op 26 oktober l916 werd hij in de St. Ignatiuskerk te Amsterdam gedoopt.

Door loting moest hij in militaire dienst: hij kwam bij de Nationale Militie, lichting 1912. Waarschijnlijk bleef hij de eerste jaren van zijn diensttijd in Amsterdam, want uit het archief van de "Rijksacademie van de Beeldende Kunst" te Amsterdam blijkt, dat hij op 29 september 1913 toelatingsexamen doet. In het cursusjaar 1913 - 1914 volgt hij daar dan de 'avondteekenklas' en het jaar daarop (1914 - 1915) de 'avondteekenklas naar het leven'. Twee jaar later (1917 - 1918) staat hij wederom vermeld bij de avondcursus 'teekenen naar het leven'.

Een deel van zijn diensttijd bracht hij door op "de Vlasakkers" in Amersfoort. Daar kreeg hij o.a. de opdracht enige grote landschappen te schilderen ter verfraaiing van de kantine. Op 14 november 1918 werd hij uit militaire dienst ontslagen. In deze tijd verdiende hij korte tijd de kost met reclameschilderen bij Vroom en Dreesmann in Amsterdam. Hier leerde hij Anna Maria Jonkers kennen, met wie hij later zou trouwen. (A.M.A. Jonkers, geb. 15 mei 1896 te Amsterdam).

Op 28 oktober 1918 werd hij ingeschreven bij A.J. Derkinderen in de dagopleiding van de Rijksacademie van de Beeldende Kunst te Amsterdam: 1918 - 1919 in de 1e schilderklasse en 1919 - 1920 in de 2e schilderklasse. Gedurende het cursusjaar 1920 - 1921 bezocht hij uitsluitend de colleges van Prof. Veth en prof. Roland-Holst (o.a. compositie).

Op 18 oktober 1922 trad hij in het huwelijk met Anna Maria Jonkers. Het kerkelijk huwelijk werd gesloten in de St.Aloysiuskerk te Utrecht, waar hij kort daarna zijn eerste religieuze opdrachten zou uitvoeren.

Zijn vrouw Anna overleed, na een langdurige ziekte, op 6 november 1928. Sinds die dag droeg hij, tot zijn dood, zwarte kleding ten teken van rouw. In dat jaar vertrok hij uit Utrecht en vestigde zich in Driebergen-Rijsenburg.

Op 13 juli 1942 is Willem Wiegmans, na een kortstondig ziekteproces, in het St. Anthoniusziekenhuis te Utrecht overleden en enige dagen later - vanuit zijn geliefde St. Aloysiuskerk - in Utrecht begraven.

Sinds zijn overgang naar het Katholicisme wilde hij zijn talenten, heel idealistisch, in dienst stellen van God en de Kerk. Hij wijdde zich geheel aan de 'Kerkelijke sierkunst' en aanvaardde bijna uitsluitend opdrachten van kerken en kloosters. Deze voerde hij uit in welhaast alle denkbare technieken. Zo omvat zijn totale oeuvre:

• tekeningen (potlood, houtskool, krijt)
• linoleumsneden
• schilderingen (plakkaat-, aquarel- en olieverf)
• muurschilderingen (o.a. kruiswegstaties)
• glas-in-loodramen en gebrandschilderde ramen
• muurmozaïeken
• glasmozaïek (kerkramen)
• beeldhouwwerk
• bas-reliëfs
• kunstnaaldwerk (paramenten, vaandels, wandkleden)
• edelsmeedwerk (kelken, cibories, monstransen)
• ontwerpen van altaren, tabernakels, communie-banken, doopvonten)
• tegelornamenten, enz.

Daarnaast hield hij zich ook bezig met boekillustraties, landschap en stilleven schilderen en dierstudies.

Hij kreeg belangrijke opdrachten als portrettekenaar en -schilder. Ook gaf hij teken- en schilderlessen.

In al zijn religieuze werken speelt symboliek een uiterst belangrijke rol: kleuren, vormen, attributen en houdingen hebben meestal een diepere, symbolische, betekenis.

Daarnaast is de natuur altijd een bron van inspiratie geweest en voor verschillende technieken ging hij uit van structuren, vormen en wetten van de natuur. Als glazenier bijvoorbeeld ging hij uit van de natuurlijke breukvormen van glas, voor kunstnaaldwerk putte hij uit draadpatronen, zoals die in de natuur voorkomen, bijvoorbeeld spinnenwebben. Structuren als van visschubben, zonnebloemschermen en dennenappels, een doorgesneden rodekool enz. gebruikte hij veelvuldig bij ornamenten in allerlei toepassingen.

Ook klassieke muziek, zoals bijvoorbeeld "Die Kunst der Fuge" van J.S. Bach, was voor hem een onuitputtelijke bron van ideeën bij het ontwerpen van versieringen en ornamenten, o.a. voor kunstnaaldwerk zoals paramenten.